In het samenzijn met onze dierbaren creëren we herinneringen, delen we gebeurtenissen en ervaren we emoties. Wanneer we iemand verliezen houden we hen dichtbij door deze momenten te gedenken. Voor de nabestaanden is de crematie-as van een overledene een waardevol aandenken. Als nabestaande heb je verschillende mogelijkheden voor de bestemming van de as en het realiseren van een tastbare herinnering. Er gelden echter enkele regels rondom een crematie en asbestemmingen.
Wat gebeurt er met crematie-as?
Na een crematie wordt de as van de overledene een maand lang bewaard in het crematorium. Dit termijn is wettelijk vastgelegd in hoofdstuk vier van de crematiewet. Deze periode geeft de nabestaanden de tijd om te beslissen wat de bestemming van de as gaat zijn en biedt de mogelijkheid onderzoek te verrichten op de as, mocht dit noodzakelijk zijn. De as wordt bewaard in een bus die voorzien is van de naam, de voornamen, de datum van overlijden en een registratienummer. Het crematorium bewaard de asbus in een aparte ruimte die niet toegankelijk is voor de nabestaanden.
Een blijvende herinnering na het overlijden van een dierbare
Na het ontvangst van de asbus hebben de nabestaanden verschillende mogelijkheden. Zo kan de as verstrooid worden op zee of op een toegestane locatie. Daarnaast kan de as thuis bewaard worden in een urn of bij je gedragen worden in een assieraad. De as kan bijgezet worden in een urnengalerij bij een crematorium of begraafplaats. Ook kan de asbus begraven worden in een graf en tenslotte kan de as uitgevoerd worden naar het buitenland.
Veel nabestaanden kiezen voor een tastbare herinnering aan de overledene door een gedenkobject te kiezen als asbestemming. Dit geeft hen een waardevol aandenken waarbij hun dierbare letterlijk dichtbij is. Bij een volwassen persoon komt gemiddeld ongeveer 3,5 liter crematie-as vrij. In sommige gevallen kiezen nabestaanden ervoor om een klein of symbolisch deel van de as te bewaren in een mini urn en de overgebleven as uit te strooien. De mogelijkheden om een tastbaar aandenken aan de overledene te realiseren zijn groot. Urnen zijn beschikbaar in vele soorten, maten en van uiteenlopende materialen zoals keramiek, hout, glas, steen en staal. Daarnaast zijn er sieraden die een klein deel van de as kunnen bevatten zoals armbanden, kettingen en bedels.
Waar mag je crematie-as uitstrooien?
Crematoria hebben in veel gevallen een speciale plek waar as uitgestrooid mag worden. Veel nabestaanden kiezen echter voor een plek die een bijzondere betekenis voor hen heeft. Zoals het bos waar de overledene vaak kwam om te wandelen, of een favoriete vakantiebestemming waar jullie waardevolle momenten hebben gedeeld. Deze locatie wordt een gedenkplek waar de nabestaanden naartoe gaan om troost te vinden en herinneringen op te halen. Daarnaast spreekt de gedachte dat het lichaam terug wordt gegeven aan de natuur mensen aan. Hoewel deze gedachtegang mooi is, het uitstrooien van as is gebonden aan een aantal regels.
In speciaal daarvoor aangewezen natuurgebieden van Staatsbosbeheer mag as verstrooid worden. De plek waar je de as uitstrooit krijgt geen fysiek aandenken zoals een steen, bloemstuk of foto. De plek zelf is juist het aandenken. Stichting Natuurlijk Herdenken heeft meer informatie over welke aangewezen plekken dit zijn. Zij staan open om vragen hierover te beantwoorden.
As mag ook uitgestrooid worden op open zee. Dit betekent minsten 12 zeemijlen vanaf de kust, wat neerkomt op ongeveer 22 kilometer. Op het strand of vanaf een pier as uitstrooien is niet toegestaan. Dit is best logisch, gezien het dan in het zwemwater terecht kan komen of op mensen die over het strand wandelen.
Daarnaast zijn er lokale mogelijkheden en regels om as uit te strooien. De gemeente waar je woonachtig bent weet hier meer over en is het aan te raden om contact met hen op te nemen als je specifieke vragen hebt. Overigens wordt het uitstrooien van as enigszins gedoogd en sommige nabestaanden kiezen ervoor om zonder toestemming as te verstrooien op een plek naar keuze.
Een alternatieve asbestemming
Naast urnen en assieraden zijn er andere, minder bekende manieren om as te bewaren of uit te strooien. Bijvoorbeeld een wandelstok waarbij je tijdens het wandelen steeds een beetje as kan uitstrooien. Dit spreekt mensen aan die een favoriete wandelroute van de overledene willen herinneren. De interesse naar biologisch afbreekbare urnen is de laatste jaren gestegen. Met een afbreekbare urn kun je de as langzaam laten vrijkomen in de aarde of in water. Ook is het mogelijk om een boom te laten groeien mede uit het as door gebruik te maken van een speciale urn. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om crematie as te verwerken in een persoonlijk kunstwerk of om een fotolijst te voorzien van as.
Uiteindelijk is het wellicht een lastige keuze, strooi je de as uit of bewaar je het in een gedenkornament? Als het voor jou niet van groot belang is dat de as bij elkaar blijft, dan is het fijn om te weten dat je deze keuze niet hoeft te maken. Je kunt een deel van de as uitstrooien en het andere deel bewaren in een (mini) urn, assieraad of verwerken in een asproduct. Het verliezen van een naaste is een ongelofelijk zware gebeurtenis. We kunnen enigszins troost vinden in de vele mogelijkheden om de herinneringen aan een dierbare levend te houden.
